Netflix’te yayınlanan Wednesday dizisini duymayan kalmamıştır, Jenna Ortega ikonik olan dansı, “şey/thing” korkunç el karakterinin üzerine yazılan yazılar, capsler, kıyafetlerinin bir anda dünyada popüler olması ve gençlerin moda anlayışına dahi yansıması oldukça hızlı oldu.
Peki, nedir binlerce Netflix dizisi arasında Wednesday’i ayıran özellikler:
1. Hem Türkiye’de hem de yurtdışında gözden kaçtığını düşündüğüm Tim Burton faktörü:
Tim Burton zamanının çok ötesinde bir yönetmendir. Bizim gençliğimizin “Beter böceği”ni (Beetlejuice), Makas Eller’ini, Ölü Gelin, Charlie’nin Çikolata Fabrikası’nı hayata geçiren yönetmen, zaten 90’ların başından beri karanlık komedinin, insan doğasının gölge yanlarının, toplumsal etiketleri eleştiren bakış açısının en önemli temsilcisidir.
90’larda bu derece net bir dil kullanmak, eleştirel olmak, her şeyle dalga geçmek caiz değildi. Politik doğruluğun ön planda olduğu 90’lar Tim Burton’un kıymetini yeterince göstermemesine nedne olmuştu.
Oysaki Z kuşağı, düşündüğünü net ifade eden, sosyal etiketlere başkaldıran, içindeki karanlıkla barışık, isyana teşne bir kuşak. Tim Burton tarzı bizden çok onlara hitap etti.
2. Sinema sektöründe başarının formülü var: 12 arketipi gölgeleri ile kullanmak:
Jung’un arketipleri, kendisine en fazla alanı sinema ve film sektöründe bulmaktadır. Herkesin bir yerden kendisine yakın hissedeceği karakterler dizi içerisine yerleştirilir ve her birinin mutlaka kendi geçmiş karakterlerinin derin hikayeleri gömülür. Dizilerde tek tek karakterlerin derinliğine yer vermek elbette daha kolay oluyor. Bu da dizilerin ömrünün uzun olmasını, her bir arketipin öyküsünü tek tek işleyerek örgünün derin, heyecanlı, takip edilesi olmasını sağlıyor. Ancak arketiplerin en büyük sorunu karanlık anlarının çok ön planda olmamasıdır. Bireyin içindeki iyi ve kötü dengesi kullanılmaz, karakterler siyah ve beyaz olarak ayrılır. Oysa yaşam grilerden ibarettir.
Grileri severiz, çünkü herkes gridir: Hiçbirimiz sütten çıkmış ak kaşık değilizdir. Dizi ve filmlerde net iyi ve net kötü karakterler giderek gerçeklikten uzaklaşmıştır. Yaşamla birebir bağ kurabileceğimiz, kendimize yakın hissedeceğimiz her karakterin bir de gölge yanı vardır. Wednesday içerisinde her bir karakter, kendi gölge yanı ile karşımıza çıkar. En popüler kız bile komplekslere sahiptir, en sert olduğunu düşündüğümüz anda Wednesday’in kalbinde bir kırılık, bir anne travması, bir kabul edilme telaşı görürüz. Bu kırılgan anlar karakterin “gerçek” olmasını ve içselleştirilmesini sağlar.
3. Bilindiğin patika güvenlidir:
Daha önce uzun yıllar yaşamımızda olan Harry Potter, Yüzüklerin Efendisi geçmiş mitoslardan, felsefeden, mitolojiden, efsanelerden içerikler taşır. Bu da bizim olay örgüsünü gerçekçi, anlaşılır bulmamızı sağlar.
Wednesday hikaye kurgusu, Harry Potter hayranı olan 13-16 yaş arasındaki gençlerin ergenlikten gençliğe geçişini aynı analitikle yakalamıştır. Harry Potter izlerken ortaokul çağında olan çocuklar kendilerine yeni bir Hogwards bulamamışlardır.
Wednesday ve Nevermore Okulu, lise ve üniversite çağındaki gençlerin güncel dertlerine, ilişkilerine, depresyonlarına, hırslarına ve hayal kırıklıklarına tam anlamıyla bir ışık olmaktadır.
Okul içerisinde yaşanan olaylar, tıpkı Harry Potter’da olduğu gibi doğa üstü güçlerle birleşirken, diğer yandan edebiyattan, mitolojiden esintiler de taşımakta ve bu kültürle büyüyen gençler için tanıdık ve takip edilebilir bir patika yaratmaktadır.
Normaller vs. Ucubeler arasındaki çekişmeler, bugün her okulda yaşanan Akran Zorbalığına ayna tutarken, sorunların altındaki psikolojiye dokunarak aslında çözümü de işaret ederek bunu hali hazırda yaşayan gençler için umut olmaktadır.
4. Wom yaratmak ve Trend Olmak:
Bir dizi veya sinema filmini kült yapan şey, ikonik görsel, sözel kodları barındırması ve halk arasında kullanılmaya başlamasından geçer. Daha diziler başlamadan bu kodlar yayılırsa, dizinin reytingi de erkenden yükselir. Türkiye’den örnek verelim Kurtlar Vadisi, Çukur gibi dizilerin kıyafetleri, aksesuarları, Çukur dövmesi, duvar yazıları, karakterlerin ikonik sözleri bu dizilerin yıllarca izlenmesini sağlamıştır.
Wednesday'in kankası Thing, Harry Potter'ın Dobby'si kahramanın ihtiyacı olan motivasyonu veren animatör ve yardımcı karakteridir. Bu karakterler, kahramanı düştüğü anda kaldıran ve devam etmesini teşvik eden önemli kaldıraçlardır ve kurguyu kullanışlı, esnek kılarlar. Tıpkı markaların, tüketici hayatında bir kaldıraç rolünü üstlenmesi gerektiği gibi..
Wednesday’in giyim tarzı bugün Vogue sayfalarını süslüyor. Çok uzağa gitmeye gerek yok bundan 8 yıl önce Emo giyim tarzı dediğimiz, gençlerin daha koyu renkleri daha depresif ruh hallerini yansıtan bu tarz dizide kendine büyük bir alan sağlamıştır.
Moda gelecekten çok geçmişten beslenmektedir, çünkü geçmiş daha güvenlidir. Öngörülebilirler. Zaten karanlıklara teşne gençler için Wednesday tarzı kolaylıkla kabul görmüştür.
Tiktok dünyasının absürt dansları, trajikomik anları, hızlı geçişleri, eleştirel komedi anlayışı ve “her şeyle dalga geçilebilir” vizyonu gençler arasında zaten popülerken, Wednesday’in ölüye, diriye, Salem Cadılarına, ırkçılığa, ötekileştirmeye durmadan giydirmesi de gayet anlaşılır bir yeni jenerasyon tarzıdır. Fortnite oyununda popüler olan danslarla kıyaslandığında ( ki dünyayı saran ve yarışmaları yapılan bu trend çok önemli bir akımdır) Wednesday dansı gayet ruhu ve tarzı olan bir danstır. Remake için gayet uygundur. ( Remake- Tiktok Challenge)
5. Hedef kitlenin acı noktalarını tespit et, oradan vur!
Netflix demografisi daha genç yaş gruplar için en yüksek seviyedeyken (Z Kuşağı %70 ve Y Kuşağı %65), Netflix kullanıcı yaşı daha yaşlı tüketicilerin de güçlü bir izleyici kitlesi olduğunu gösteriyor. Aslında, 2020 itibariyle X Kuşağı'nın %54'ü ve Baby Boomers'ın %39'u Netflix izleyici demografisine yansıtılıyor. Ortalama Netflix hedef tüketicisi yüksek eğitimli değil ve %70'e yakını üniversite eğitimi almış değil.
Yani, Netflix izleyicisi tipik halk. Acılarla yoğrulan, kahramanını bekleyen, içindeki öfkeyi yansıtmaya teşne bir kitle. İntikamını kendi alamadığı ve adaleti sağlayamadığı için hep kahramanın peşinden giden bir kitle. Türkiye örneklerine yine dönelim Çukur, Üç Kuruş, Kurtlar Vadisi ve türevlerinden mafyanın iyi kalplisi, mahallesini koruyan delikanlısı.
Wednesday de farklı değil, çarpık eğitim sistemini, aile içindeki ve toplumdaki, okuldaki ötekileştirmeyi yaşayan, kendisini olduğu gibi kabul ettiremeyen ancak bunun için oyunu kurallarına göre oynayıp, çevresinde kahraman olan bir karakter, beğenilmesine şaşırmıyoruz. Çünkü gençlerimizin de en madur olduğu konular bunlar. ( Ben bile yıllarca Hogwards gerçek olaydı da gitseydik dedim)
6. Pazarlama çerçevesinden bakalım, örnek alalım:
Wom yaratmak için ikonik söylem ve görsel kodlar geliştirin
Kampanyanız çıkmadan iyi bir teaser yaratın
Mass kanallar yerine markanız ve hedef kitlenizle buluşacak gerilla kanalları tercih edin, zeki olun!
Mutlaka gri yanlarınızı gösterin, hayat tozpembe değil, öyleymiş gibi davrandığınızda inandırıcı olmuyorsunuz.
Gençler umutsuz, umut arıyorlar. Bir yerden yırtacaklarına dair inançlarını tetikleyin, KSS, proje, hayalleri gerçekleştirme projeler, start-up girişimcilik destekleri, okul içi şiddet projeleri, akran zorbalığı projelerinde yer almak, çeşitlilik ve kapsayıcılık eğitimlerine destek olun.
“I don’t believe in mandatory volunteer work, sugar-coated history, or happy endings. But most of all… I don’t believe in coincidences.” :)
Comments