Dünya Makarna Günü, sektörü İstanbul’da bir araya getirdi

Sofraların beslenmenin simgesi makarna, bu yıl yeniden doğduğu topraklara dönüyor. Dünya Makarna Günü 2025, “Gelenekten Geleceğe” temasıyla 24–26 Ekim 2025 tarihlerinde Conrad İstanbul Bosphorus’ta, Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği (TMSD) ve Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD) ev sahipliğinde, Uluslararası Makarna Organizasyonu (IPO) iş birliğiyle gerçekleştiriliyor.

Buluşma, makarnanın tarihsel yolculuğunu yeniden hatırlatarak kültür, bilim, sürdürülebilirlik ve gastronomiyi aynı sofrada birleştirecek. Türkiye, bu etkinliğe daha önce 2008 ve 2013 yıllarında olmak üzere 2 kez ev sahipliği yaptı. İki gün sürecek etkinlik kapsamında sağlıklı beslenme, karbon ayak izi, sürdürülebilir tarım ve iklim dostu üretim konularında uluslararası paneller ve akademik oturumlar düzenlenecek; geleneksel makarnalar modern yorumlarla yeniden keşfedilecek.

Etkinlik öncesinde, Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Göymen, Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Uysallı ve Uluslararası Makarna Organizasyonu (IPO) Başkanı Carl Zunelli’nin katılımıyla basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda dünyada ve Türkiye’de makarna sektörünün mevcut durumu, üretim ve ihracat verileri değerlendirildi. Ayrıca Ipsos iş birliğiyle gerçekleştirilen “Türkiye’de Makarnanın Hikayesi” araştırmasının sonuçları paylaşılarak, Türk tüketicisinin makarnaya bakışı, tüketim alışkanlıkları ve değişen beslenme trendleri hakkında veriler aktarıldı.

Türkiye makarna sektörü yıllık 2 milyar dolarlık ekonomik değer yaratıyor

Basın toplantısında paylaşılan veriler, Türkiye makarna sektörünün küresel ölçekteki yükselişini gözler önüne serdi. Türkiye, makarnalık durum buğdayı üretimi, makarna üretimi ve ihracatında dünyada ikinci sıraya yükselerek liderliğe emin adımlarla ilerliyor. 2015 yılında 1 milyon 158 bin ton olan makarna üretimi, 2024’te 2 milyon 83 bin tona çıkarak rekor seviyeye ulaştı. Aynı dönemde makarna ihracatı da 360 milyon dolardan 932 milyon dolara yükselerek %159 oranında büyüme gösterdi. 2025’in ilk dokuz ayında 720 milyon dolarlık ihracat hacmine ulaşan sektör, yıl sonu için 1 milyar dolarlık ihracat hedefine emin adımlarla ilerliyor.

Yıllık 2 milyar dolarlık ekonomik değer yaratan makarna sektörü, doğrudan ve dolaylı olarak yaklaşık 50 bin kişiye istihdam sağlıyor. Türkiye ekonomisinin önemli lokomotiflerinden biri haline gelen sektör, ihracat odaklı büyümesiyle döviz girdisini artırırken, iç pazarda da günlük tüketim ekonomisinin vazgeçilmez bir parçası olmayı sürdürüyor.

Dünya makarna ticaretinde Türkiye ikinci sırada

Küresel makarna pazarında İtalya’nın ardından ikinci sırada yer alan Türkiye, ihracat payını her yıl artırarak dünya liderliğine en yakın ülke konumuna geldi. 2024 verilerine göre Türkiye, dünya makarna ticaretinin %26,4’ünü elinde tutarken, 1,5 milyon tonluk ihracat hacmiyle İtalya’nın %42’lik payını zorluyor. 2015 yılında dünya pazarından %17,6 pay alan Türkiye, on yıl içinde bu oranı %26,4’e çıkararak önemli bir başarıya imza attı.Türkiye’deki makarna fabrikalarının toplam üretim kapasitesi 3 milyon ton, yıllık üretim miktarı ise ortalama 2 milyon 200 bin ton düzeyinde. Bu üretimin 1,5 milyon tonu ihracata, 700 bin tonu iç tüketime yöneliyor. %73’lük kapasite kullanım oranıyla çalışan sektör, mevcut üretim gücüyle hem uluslararası yeni pazarlara açılma hem de artan iç tüketim talebini karşılama potansiyeline sahip bulunuyor.

“Bu yolculuk Türk mutfağının küresel gastronomideki yerini sağlamlaştıran kültürel bir köprü”

Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Göymen; “Türkiye makarna sektörünün, 1970 yılında 13 tonla başlayan ihracat yolculuğunun bugün 174 ülkeye yayılan gerçek bir başarı öyküsüne dönüştüğünü söyleyerek; “Bu yolculuk, yalnızca ekonomik bir sıçrama değil, aynı zamanda Türk mutfağının küresel gastronomideki yerini sağlamlaştıran bir kültürel köprü niteliğindedir. Sektörün yenilikçi yaklaşımları, kaliteli üretim standartları ve sürdürülebilir büyüme stratejileri, bu küresel etkiyi mümkün kılan temel unsurlardır. 2025 yılında 1 milyar dolarlık ihracat hedefiyle Türk makarna sanayisi, gastronomi turizminde önemli adımlarla küresel arenada lider bir konuma yükselmeyi amaçlamaktadır. Bu vizyon, yalnızca ekonomik bir hedef olmanın ötesinde, Türk makarnasının eşsiz lezzetini ve kültürel mirasını dünya sofralarına taşıyarak, uluslararası alanda bir gastronomi elçisi olma misyonunu üstlenmektedir” şeklinde konuştu.

“Dünya makarna günü ülkemizin sektördeki konumunu güçlü bir şekilde gösterecek”

Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Uysallı ise

makarna üretiminde ve ihracatında ikinci sırada yer alan Türkiye’nin dünya makarna pazarındaki güçlü konumunu vurgulayarak; “Bunun yanında ülkemizin durum buğdayının gen merkezi  olması ve ileri teknolojili tesislerimizle Türk makarnasının hem kalitesini hem de potansiyelini dünyada benzersiz bir konuma taşımaktadır. MÜSAD olarak bizler, bu organizasyonu sadece bir kutlama değil, aynı zamanda Türkiye’nin dünya gıda pazarındaki liderlik iddiasını güçlendirecek bir adım olarak görüyor, Dünya Makarna Gününün hem ülkemizin sektördeki konumunu güçlü bir şekilde göstereceğine hem de potansiyelimizi harekete geçireceğine inanıyoruz” dedi.

Hane başına yıllık makarna alımı 18 kilograma ulaştı

Ipsos Hane Paneli’nin 2025 verilerine göre, Türkiye’de hızlı tüketim ürünleri (FMCG) harcamaları bir önceki yıla göre %45 artış gösterdi. Haneler haftada ortalama dört kez alışveriş yaparken, ortalama sepet değeri %25 yükseldi ancak bu artış enflasyonun gerisinde kaldı. Buna rağmen makarna, ekonomik dalgalanmalara karşı dirençli bir ürün olarak Türk sofralarındaki yerini koruyor. Hanelerin %8’inin alışveriş sepetinde düzenli olarak yer alan makarna, toplam FMCG harcamalarının %1’ini oluşturuyor. Her 100 TL’lik harcamanın 1 TL’si makarnaya giderken, hane başına yıllık makarna alımı 18 kilograma ulaştı. Pandemi öncesinde 16 kilogram seviyesinde olan tüketim, ekonomik koşullara rağmen istikrarlı biçimde artış göstermeye devam ediyor.

Türk halkı en çok burgu, spagetti ve kelebek makarna tüketiyor

Araştırma sonuçları, Türk hanelerinin ortalama her 23 günde bir makarna satın aldığını ve her alışverişte yaklaşık iki paket makarna aldığını ortaya koyuyor. Ürün çeşitliliği ise giderek zenginleşiyor; haneler ortalama yedi farklı makarna türü stoklarken, burgu (%83), spagetti (%79) ve kelebek (%67) makarna en yaygın tercih edilen çeşitler olarak öne çıkıyor. Aynı zamanda hazır makarna sosları ve hızlı erişte (noodle) kategorileri de yükselişte. 2019’dan bu yana hazır sosların hane penetrasyonu %3’ten %8’e çıkarken, noodle tüketimi pandemi sonrası dengelenerek %43 seviyesinde yerleşti.